Österreichische Organisationen beteiligen sich am Sonntag erstmals mit einer Kundgebung am seit 2011 europaweit stattfindenden "Tag der Würde der Roma und Sinti": 6. Oktober, 14.00 bis 16.00 Uhr neben dem Wiener Burgtheater.

Hier das dazugehörige, von Anti-Rassismus-Organisationen aus 30 (!) europäischen Ländern unterzeichnete, Manifest für die Rechte und Würde von Roma und Sinti in ROMANES (der Sprache der Roma und Sinti):

"Amen našti maj but te ignorisaras la rasaki diskriminacija le Řomengi/Řomnjangi thaj Sintonengi/Sinticengi ande Evropa. Ande but fjal sî von dukhade diskriminacijasa, negacijasa thaj rasaka zorasa.

Ande Rumunija traden le gaźe antreži Řomengê grupe ande isolirime arealur, kaj naj paj čiti struja aj krujal kata kadala arealur vazden zîdur. Slično sî kodja vi ande Slovakija kaj aven Řomnja sterilizirime. Ande Bugarija phandaven Řomen ande foroskê getura. Ando Čexo sî le Řom o ciljo kata neonacistur, save ankêren redovno demonstracije kontra le Řom.  Ande Hrvacka śuden pe l‘ Řom molotovoskê koktelur. Ando Ungro kêrel e paramilitarno grupa „Jobbik“ atake pe l‘ Řom, save mora te našên ande aver thema, te skêpin pesko trajo. Ande Bosna thaj Hercegovina sî le Řom svako djes dukhade diskriminacijasa aj sa kodo arakhas v’ ande Italija, v’ ande Moldavija thaj v’ ande Srbija. Ando Francuzo zurajven le dušmanicka glasur kontra le Řom sja maj but. Le Řom sî źi akana dukhade stigmatizacijasa thaj segregacijasa, sar i maj anglal tala o governo kaj sas angla adjesuno governo. Řomen traden zorasa palpale ande Kosova, sar kaj kêrel kodja i o Njamco, e Danska thaj o Švedo.

O stepeno la diskriminacijako thaj la rasaka zorako sî them themestar diferentno numa e řêdîčina sî pe sja kodja isto. E řêdîčina kata sa kodola bajur sî le purane stereotipur thaj la stigmatizacijaki slika. E memorija pa l‘ progonur, kaj pecisajle maj anglal, sî butivar vuśaradi. Ando foro Lety/Čexoski Republika arakhadon  ź’ adjes balengê štalur po than, kaj sas maj anglal jek Řomengo koncentracijako logori kata le Hitleroskê manuša. Maškar le bêrš 1942 -1943 arakhadile ande kodo logori karing 1300 Řom aj numa 300 źene lendar preživisarde e deportacija thaj o trajo an ko logori. E memorija pe kodola 1.300 Řom vuśaraven le balengê štalur.

Kana dikhas kadala realitetur, athoska dičon le reakcije thaj mere kata l‘ politikakê institucije bimalade – aj pe vuni šlučajur šaj te kêrdjol e situacija još maj nasul nego sar kaj sas maj anglal. Le “Nacionalni Strategije palaj Řomengi Inkluzija”, save prezentirisarde le membrongê thema la Komisijakê kataj EU po gor kata o bêrš 2011, či laśarde le Řomengi čořî socialno situacija čiti aśade von o rasizmo kontra le Řom. O razlogo kata sja kodja sî, kê butivar naj budžeto pe kodja sama, butivar naj konkretni mere, butivar naj jasni ciljur.  Ka e Komisija naj o pravo, naj o legitimiteto aj butivar naj e volja pe kodja sama, anda kodja čisoskê potrebni mere či realizuisajle, pe isto vrjama čořajli e situacija le Řomengi dramatično aj kodja ande sasti Evropa.

E vrjama avili, te le membrongê thema kataj Evropaki Unija aśaven e diskriminacija le Řomengi, te aśaven e pîterdi negacija le Řomengi thaj te implementirin čače malade strategije. La Evropaki Unija sî te avel o garanto pala fundamentalni čačimata kata savořê źene, vi te anela kodja konfliktur vuni membrongê themenca. La Evropakê  fundamentalni manušengê čačimata sî po puśimos.

Desja aver źandes sar la politikakê institucije sî o civilno društvo involvirime, kaj sî angažirime pe manušîkane čačimatangi sama, taj anel kodolasa vi pozitivni futuroskê perspektive palaj Evropa. De kata trin bêrš sî kaća Evropaki prezentacija pala Respekto le Řomengê! o simbolo kadale solidaritetosko. Kodo buhlo emancipacijako miškimos kidel taj phandel le Řomengê aktivistur, le organizacije thaj o resto kata Evropako civilno društvo. Kethane sî lengo ciljo: Ekvivalentni čačimata pala savořê manuša thaj o marimos kontra le diverzni rasizmoskê forme. E ideja kata Respekto le Řomengê! sî e ideja kata o respekto, kata e pravda thaj kata o solidariteto. Kaća ideja phandel le numerozni inicijative kaj teljaren kata civilno društvo ande antrego Evropa.

Ka 2. avgusto kidisajle vuni šêla manuša po than kata o demîltuno koncentracijako lageri Auschwitz, palaj memorija kata o genocido le Řomengo thaj specifično i palaj memorija pe rjat kata 2. – 3. avgusto 1944  kaj mundarde le Hitleroskê manuša ando lageri Auschwitz 2500 Řomen. Kako datumo trobul te arakhêl jek malado than ande memorijako kalendari, kodo Řomengo thaj Sintonengo genocido trobul te aśêl ande le manušêngi memorija. O progono le Řomengo pe kaća vrjama sî te aśavel pe kasave modosa, te svako haćarel katar avel thaj źi kaj angêrel. Palaj rasističko mundarimaski serija pe l‘ Řom ando Ungro, rodja o civilno društvo taj vi le žrtvur pravda, či rodja revanža. Maj but de trin bêrš ankêrdili e kris; pala kodja sas o štrafo pala l’ źene kaj kêrde le mundarimata zuralo thaj malado.  

O civilno društvo ando Čexo reaguisardja pe l’ źungale provokacije taj pe l‘ daraimata kata le neonacistur solidaritetosa le Řomenca taj rodimasa te ankêrdol le zakonoski pravda. 

Dok e permanentno kriza e nacionalističko mržnja taj dušmanija još maj but barjarel taj e doš palaj kriza ka l‘ maj čořîvane manuša rodel, mada te sî le čořê manuša vorta le anglune žrtve, akharas ame savořê manušên, te formirin jek zajedničko multikulturaki Evropa, kaj sî la diferentni kulture, diferentni śiba, diferentni identitetur numa te avel jek kultura kaj sî savořê manušên le isti čačimata. O solidariteto sî te nakhêl sja le granice.

Kurkê, po 6. oktoberi kam kidas ame pe isto vrjama ande 15 Evropakê thema pala o Respekto le Řomengê! aj kodja kata o Parizo źi ka Kiev, kata o Oslo paj Praha, Pešta taj Bukurešti  źi ka Istambulo. Amen sî amen e volja te sîkavas sar taj sostar šaj te trajis ande ‘k čačikaji demokracijaki Evropa – numa te peradjam po gor o rasizmo thaj o nacionalizmo."

Signed by the anti-racist associations of 30 European countries, European-level organisations and the anti-racist platform EGAM (European Grassroots Antiracist Movement):

Albania : Aldo Merkoci, President of Mjaft ! Movement and Adriatik Hasantari, President of Roma Active

Austria : Claudia Schäfer, CEO of ZARA, Alexander Pollak, Spokesperson of SOS Mitmensch and Andrea Härle, Executive Director of Romano Centro

Belgium : Patrick N’Siala Kiese, President of Kif Kif

Bosnia : Alma Masic, Director of Youth Initiative for Human Rights – Bosnia

Jovan Divjak, President of OGBH, « OBRAZOVANJE GRADI BIH » (Education builds Bosnia and Herzegovina) , Defender besieged Sarajevo

Bulgaria : Markéta Kovaříková, Director of the Helsinki Committee, and Deyan Kolev, Chairman of Amalipe Roma Cultural Centre for interethnic dialogue and tolerance

Croatia : Mario Mazic, Director of Youth Initiative for Human Rights – Croatia, and Jasmina Salihi, Coordinator at Nevo Drom

Czech Republic : Anna Šabatová, President of the Czech Helsinki Committee, Miroslav Broz, President of Konexe, and Jarmila Balážová, President of Romea

Denmark : Jette Moller, President of SOS mod racisme, and Ferdi Sabani, President of Roma Forzning i Danmark

Europe : Nicolas Tavitian, Director, AGBU - Armenian General Benevolent Union, Andi Gergely, President UEJS – European Union of Jewish Students, Rudko Kawczynski, President – European Roma and Travellers Forum

Estonia : Merle Haruoja, Director of the Estonian Centre for Human Rights and Roman Lutt, President of the North Estonia Roma Association

Finland : Janette Grönfors, Coordinator of Rasmus, anti-racist network, and Founding Member of Nevo Roma

France : Cindy Léoni, President of SOS Racisme, and Alain Daumas, President of the Union Française des Associations Tsiganes – UFAT

Germany : Serdar Yazar, Spoke-person of the Turkish Union in Berlin-Brandenburg (TBB) and Emran Elmazi, President of Amarodrom

Greece : Ahmed Moawia, President of Greek Forum of Migrants . Anastasia Georgiou (Research Fellow at the Greek Forum of Migrants)

Hungary : Janos Farkas, President of the Government of the Roma Minority of Gyöngyöspata, Jeno Setet, Roma National Leader and Erika Muhi, Director of NEKI

Italy : Angela Scalzo, President of SOS Razzismo, and Graziano Halilovic, President of Roma Onlus

Kosovo : Raba Gjoshi, Director of Youth Initiative for Human Rights – Kosovo, and Muhamet Arifi, Director of Balkan Sunflowers

Latvia : Sigita Zankovska-Odina, Researcher for the Latvian Centre for Human Rights, and Anatolijs Berezovskis, Member of the Board of Nevo Drom

Macedonia : Hristo Ivanovski, President of the Alliance for Human Rights

Moldavia : Nicolae Radita, President of the Roma National Center, and Valerian Mamaliga, Manager of the Moldavian Institute for Human Rights

Montenegro : Boris Raonic, President of Civic Alliance, Senad Sejdovi, President Romski savjet and Teuta Nuraj, President of the Nacionalni Savjet Roma i Egipcana

Norway : Rune Steen, Executive Director of  Antirasistisk Senter

Poland : Paula Sawicka, President of the Open Republic Association, Kasia Kubin, Director of the Foundation for Social Diversity, Klaus Witold, President of the Association for Legal Intervention, Karolina Mirga, President of Harangos and Roman Kwiatkowski, President of Roma People Association in Poland

Portugal : Bruno Gonçalves, Co-President of the Centro de Estudios Ciganos, Manuel Costa President of Centro de Estudos Ciganos, Henrique Barbosa President of the Associação Cigana de Coimbra, Dinis Abreu President of the Associação Cigana de Leiria, Almerindo Barbosa President of Associação Cigana de Tomar, Olga Mariano  President of Letras Nómadas - Associação de Investigação e Dinamização das Comunidades Ciganas  

Romania : Marian Mandache, Executive Director of Romani Criss

Russia : Svetlana Gannushkina, President of the Memorial network for the rights of migrants

Serbia : Maja Micic, Director of the Youth Initiative for Human Rights – Serbia, Jovana Vukovic, Coordinator at the Regional Centre for Minorities and Stevan Nicolic, Manager of the Roma Education Centre of Subotica

Slovakia : Irena Bihariova, President of the Ludia proti rasizmu

Slovenia : Anita Ramsak, Manager of the Ekvilib Institute for Human Rights

Spain : Beatriz Carrillo de los Reyes Presidente de Fakali

Sweden : Kalle Larsson, President of the Centrum Mot Rasism, Lina Gidlund, Manager of Upsala Anti-discrimination Centre

Turkey : Selcuk Karadeniz, President of Roma Youth Association, and Cengiz Algan, Spoke-person of Durde !

Ukraine : Zola Kundur, President of the funds for women Chiricli

United Kingdom : Nick Lowes, Coordinator at Hope Not Hate

Jetzt den SOS Mitmensch Newsletter abonnieren

Ermöglichen Sie mit einer Spende unsere weitere Menschenrechtsarbeit